Self determination ကုိယ္ပုိင္ျပဌာန္းခြင့္

ဖါးစည္သံ ကုိယ္ပုိင္ျပဌာန္းခြင့္ကုိ အရွင္းဆုံး အဓိပၸါယ္ဖြင့္ဆုိရလွ်င္ ျပည္ပမွ ၀င္ေရာက္စြက္ဖက္ျခင္းမရွိဘဲ မိမိၾကမၼာ မိမိဘာသာဆုံးျဖတ္ပုိင္ခြင့္ ျဖစ္သည္။ ကရင္အမ်ဳိးသားအလံေတာ္

မည္သုိ႔ဆုိေစကာမူ (၁၈)ရာစုတြင္ စတင္အသုံးျပဳခ်ိန္မွစ၍ ၎ေ၀ါဟာရကုိ အမ်ဳိးမ်ဳိး အသုံးျပဳၾကသည္။ ႏုိင္ငံေရးေဆြးေႏြးပြဲ သုိ႔မဟုတ္ စာရြက္စာတမ္းမ်ားတြင္ မိမိဆုိလုိေစခ်င္ေသာ အဓိပၸါယ္ထြက္ရန္ တိက်ရွင္းလင္းစြာ ေရးသားရေပမည္။ ဤစကားလုံးစုအေပၚ မတူညီေသာ အဓိပၸါယ္ဖြင့္ဆုိမႈအခ်ဳိ႕မွာ--- ၁။ လြတ္လပ္ေသာေရြးေကာက္ပြဲနည္းျဖင့္ လူထုမွ မည္သည့္ႏုိင္ငံ၏ အုပ္ခ်ဳပ္မႈကုိ ခံယူလုိသည္ကုိ ဆုံးျဖတ္ႏုိင္ခြင့္ ဤျဖစ္ရပ္ကုိ စစ္ပြဲႏွင့္ အျခားျပဳိကြဲမႈမ်ားျဖစ္ေပၚအျပီး ႏုိင္ငံတကာနယ္နိမိတ္မ်ားတြင္ အေျပာင္းအလဲျဖစ္တတ္သည့္ အခ်ိန္မ်ားတြင္ ေတြ႔ရသည္။ ၂။ ေယဘူယ် ဒီမုိကေရစီနည္းလမ္းျဖင့္ ႏုိင္ငံအုပ္ခ်ဳပ္သူမ်ားကုိ ေရြးခ်ယ္ျခင္း။ ၃။ ကိုလုိနီႏုိင္ငံမ်ားအေနျဖင့္ အုပ္စုိးေသာႏုိင္ငံထံမွ လြတ္လပ္ေရးကုိ ရရွိပုိင္ခြင့္။ ၄။ လူမ်ဳိးစု လူနည္းစုမ်ားအခြင့္အေရး (သုိ႔မဟုတ္ ဘာသာေရးအရ လူနည္းစုမ်ား၊ ဥပမာ-ဂ်ဴးလူမ်ဳိး)တုိ႔သည္ သီးျခားႏုိင္ငံထူေထာင္ပုိင္ခြင့္ သုိ႔မဟုတ္ တျခားႏုိင္ငံရွိ လူမ်ဳိးဘာသာတူမ်ားႏွင့္ သြားေရာက္ေနထုိင္ခြင့္ရွိျခင္း။ ၅။ မိမိႏုိင္ငံ၏ ျပည္တြင္းေရးရာကိစၥမ်ားကုိ ျပည္ပႏုိင္ငံျခားအာဏာတခု၏ ၀င္ေရာက္စြက္ဖက္မႈမပါဘဲ အုပ္ခ်ဳပ္ပုိင္ခြင့္ ။ ယင္းကုိ ၾကား၀င္မစြက္ဖက္ေရး၀ါးဒဟု ေခၚဆုိၾကသည္။ ကရင္အမ်ဳိးသား ေတာ္လွန္ေရးဖခင္ၾကီး အာဇာနည္ေစာဘဦးၾကီး

ကုိယ္ပုိင္ျပဌာန္းခြင့္ဟူေသာေ၀ါဟာရသည္ ျပင္သစ္ေတာ္လွန္ေရးကာလ (၁၇၈၃)ခုႏွစ္တြင္ စတင္ေပၚေပါက္လာသည္ဟု ယူဆၾကေသာ္လည္း သမၼတ၀ီလ္ဆင္(အေမရိက)ႏွင့္ လီနင္(ရုရွ)တုိ႔ လက္ထက္တြင္ ေခတ္ေပၚႏုိင္ငံေရးအသုံးတရပ္အျဖစ္ ေခတ္စားလာခဲ့သည္။ ပထမကမၻာစစ္ၾကီးအတြင္း၌ စစ္ရႈံးသြားေသာ အင္အားၾကီးၾသစၾတီးယား၊ ဂ်ာမန္ႏွင့္တူရကီအင္ပါယာၾကီးမ်ားကုိ ေသးငယ္ေသာႏုိင္ငံကေလးမ်ားအျဖစ္သုိ႔ အစိတ္စိတ္အမႊာမႊာ ျဖစ္ေစရန္ ၾကဳိးစားရာတြင္ သမၼတ၀ီလ္ဆင္က ဤစကားကုိ အသုံးျပဳခဲ့သည္။ ဤသေဘာတရားသည္ အေနာက္အင္အားၾကီးႏုိင္ငံမ်ားျဖစ္ေသာ အေမရိကန္ႏွင့္ ျဗိတိ္န္သုိ႔တုိင္ ဂယက္ရုိက္ခတ္သြားေလသည္။ ရုရွမဟုတ္ေသာလူမ်ဳိးမ်ား ဆုိဗိယက္ျပည္ေထာင္စုတြင္ ပါ၀င္မႈ တရားနည္းလမ္းက်ေစရန္အတြက္ ယင္းစကားရပ္ကုိ လင္နင္က အသုံးျပဳခဲ့ရာတြင္ လူမ်ဳိးတုိင္းသည္ ကုိယ္ပုိင္အုပ္ခ်ဳပ္ခြင့္ျပည္နယ္မ်ားအျဖစ္ျဖင့္ ဆုိဗီယက္ျပည္ေထာင္စုၾကီးအတြင္း ပါ၀င္ေနျခင္းျဖစ္သည္ဟု ဖြင့္ဆုိခဲ့ေလသည္။ ေနာင္တြင္ ဟစ္တလာသည္လည္း ဂ်ာမန္အင္ပါယာ ၾကီးထြားလာေရးအတြက္ ၎တုိ႔၏ နယ္နိမိတ္ႏွင့္နီးစပ္ေသာ ဂ်ာမန္လူမ်ဳိးမ်ား ေနထုိင္ေသာ ေနရာမ်ားကုိ သိမ္းသြင္းႏုိင္ရန္ အသုံးျပဳခဲ့သည္။ ကုိယ္ပုိင္ျပဌာန္းခြင့္ဟူေသာ ေ၀ါဟာရသည္ ဆုိဗီယက္ျပည္ေထာင္စု USSRက ကုလသမဂၢပ႗ိညာဥ္စာခ်ဳပ္(၁၉၄၅)ထဲတြင္ ထည့္သြင္းရန္ အဆုိမျပဳသည့္အခ်ိန္အထိ တရား၀င္သတ္မွတ္ခ်က္ အေသအခ်ာ မရွိခဲ့ေပ။ ကြဲျပားေသာအဓိပၸါယ္ ထြက္ဆုိခ်က္မ်ားေၾကာင့္ ၾကာရွည္စြာ ျငင္းခုံၾကျပီးေနာက္ပုိင္း ၎စကားရပ္ကုိ အခ်င္းခ်င္းေလးစားမႈေပၚအေျခခံျပီး ျပည္နယ္အခ်င္းခ်င္း ရင္ႏွီးစြာပူးေပါင္ျခင္း ဆုိလုိသည္မွာ တစ္ဦး၏အတြင္းေရးကုိ တစ္ဦးက ၀င္ ေရာက္မစြက္ဖက္ေရးဟု ေယဘုယ်အားျဖင့္ အဓိပၸါယ္ဖြင့္ဆုိၾကသည္။

ႏုိင္ငံတကာဥပေဒတြင္မူ ကုိယ္ပုိင္ျပဌာန္းခြင့္သည္ ကုိလုိနီျပဳခံရသူမ်ားမွ ၎တုိ႔၏ ႏုိင္ငံအဆင့္အတန္းကုိ ေရြးခ်ယ္ခြင့္ ဟူေသာ ဥပေဒဆုိင္ရာ အေျခခံမူ ျဖစ္သည္။ အခ်ဳပ္အျခာအာဏာပုိင္ႏုိင္ငံတခုကုိ အျခားႏုိင္ငံတခုမွ က်ဴးေက်ာ္ျခင္း၊ သိမ္းပုိင္ျခင္းမ်ားကုိ ဆန္႔က်င္သည့္ အေျခခံမူအျဖစ္လည္း သုံးစြဲခဲ့ၾကသည္။ မည္သုိ႔ပင္ဆုိေစ ဒီမုိကေရစီမရွိေသာ အာဏာရွင္ဆန္ေသာ ႏုိင္ငံမ်ား ကုလသမၼတြင္ရွိေနျခင္းသည္ကပင္လွ်င္ ျပည္သူလူထုက မိမိ၏အုပ္ခ်ဳပ္သူကုိ ဒီမုိကေရစီနည္းက် ေရြးခ်ယ္ခြင့္ရွိသည္ ဆုိသည့္ အေျခခံမူအေပၚ ေထာက္ခံမႈမ်ားစြာ မရရွိေသးသည္ကုိ ေဖၚျပေနေပသည္။ ကုိယ္ပုိင္ျပဌာန္းခြင့္စကားစုကုိ လူမ်ဳိးစုလူနည္းစုႏွင့္ အျခားလူနည္းစုမ်ား၏ လြတ္လပ္ေရးအခြင့္အေရးအျဖစ္ သုံးစြဲရာတြင္လည္း ႏုိင္ငံတကာအသုိင္းအ၀ုိင္း၌ က်ယ္ျပန္႔ေသာလက္ခံမႈကုိ မည္သည့္အခါမွ် မရရွိေသးေခ်။ ဤသည္မွာလည္း အဖြဲ႔၀င္ႏုိင္ငံအမ်ားအျပားမွာ ၎တုိ႔ႏုိင္ငံမ်ား၌ လူမ်ဳိးစုလူနည္းစု ျပႆနာမ်ားရွိေနျပီး ဤျပႆနာကုိ ပုိမုိေဖါင္းပြဆုိး၀ါးမႈ မျဖစ္ေစလုိေသာေၾကာင့္ ျဖစ္သည္။

အခ်ဳပ္အားျဖင့္ဆုိလွ်င္ ကုိယ္ပုိင္ျပဌာန္းခြင့္သည္ ဥပေဒအေျခခံမူအျဖစ္ ရွိေနသည္ဟု ဆုိႏုိင္ေသာ္လည္း ကုလသမဂၢလုံျခဳံေရးေကာင္စီအတြင္းရွိ အင္အားၾကီးႏုိင္ငံမ်ားအေနျဖင့္ (အေမရိကန္၊ ျပင္သစ္၊ အဂၤလန္၊ ရုရွား၊ တရုတ္) လက္ေတြ႔တြင္ သတိၾကီးစြာထားျပီး သုံးေနၾကသည္။ ဥပမာအားျဖင့္ ပါလက္စတုိင္းလူမ်ဳိးမ်ား၏ျပႆနာတြင္ ၾသဇာၾကီးေသာ ဂ်ဴးမ်ား၏ စည္းရုံးစြဲေဆာင္မႈကုိ အေမရိကန္မွ လုိက္ေလ်ာႏွစ္သိမ့္လုိျခင္းေၾကာင့္ႏွင့္ အီရီထရီးယားႏုိင္ငံျပႆနာတြင္ ရုရွားႏွင့္နယ္နမိတ္ျခင္း နီးစပ္ေနေသာ ဆုိမာလီးယားကုိ ၾကားခံနယ္ေျမအျဖစ္ အသုံးျပဳလုိေသာ အေနာက္ႏုိင္ငံအုပ္စုမ်ား၏ သေဘာထားေၾကာင့္ ၎ကုိယ္ပုိင္ျပဌာန္းခြင့္အေျခခံမူမွာ လုံး၀ လစ္လ်ဴရႈထားျခင္း ခံေနရသည္။ ႏုိင္ငံတခု၏ လူထုအေနျဖင့္ ကုိယ္ပုိင္ျပဌာန္းခြင့္ရွိသည္ဟု လက္ရွိအေနအထားတြင္ ျခဳံငုံ၍ ေျပာႏုိင္ေပသည္။ လူထုတရပ္အေနျဖင့္ ၎တုိ႔၏အစုိးရကုိ ဒီမုိကေရစီနည္းက် ေရြးခ်ယ္တင္ေျမွာက္ျခင္းကုိ ဆုိလုိသည္။ သုိ႔ေသာ္ လူမ်ဳိးစုလူနည္းစုႏွင့္ ဘာသာေရးဆုိင္ရာ လူနည္းစုမ်ားအေနျဖင့္ ခြဲထြက္ပုိင္ခြင့္ရွိသည္ ဆုိသည္ကုိ ႏုိင္ငံအေတာ္မ်ားမ်ားမွ က်ယ္ျပန္႔ေသာ သေဘာတူညီမႈမရွိေသးေခ်။ ဤေတာင္းဆုိမႈမ်ဳိးကုိ ေဘာင္မ၀င္ဟူ၍ပင္ ေယဘူယ်ယူဆၾကသည္။ သုိ႔ေသာ္ အခ်ဳပ္အျခာအာဏာပုိင္အတြင္း ဌာေနတုိင္းရင္းသားမ်းအေနျဖင့္ ကုိယ္ပုိင္အုပ္ခ်ဳပ္ခြင့္တစုံတရာ ရသင့္သည္ဆုိသည္ကုိမူ ေထာက္ခံမႈမ်ား ရွိလာသည္။ ႏုိင္ငံေရးေ၀ါဟာရအမွတ္စဥ္(၂)စာအုပ္မွ ေကာက္ႏႈတ္ေဖၚျပသည္။ ဖါးစည္သံ