ျမန္မာႏုိင္ငံမွာ ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံေရး အခြင့္အလမ္းနဲ႔ စိန္ေခၚမႈမ်ား

ျမန္မာႏုိင္ငံမွာ ႏုိင္ငံေရးအရ ပြင့္လင္းလာတာနဲ႔အမွ် စီးပြားေရးမွာ ဖြ႔ံၿဖိဳးမႈ အလားအလာေတြ ရွိေနေပမဲ့ သတိထားစရာေတြ အမ်ားအျပား ရွိေနတယ္လုိ႔ ႏုိင္ငံတကာ ဘ႑ာေရး အဖဲြ႔အစည္းက တာ၀န္ရွိသူေတြ နဲ႔ ျမန္မာ့အေရး ကၽြမ္းက်င္သူေတြရဲ႕ေဆြးေႏြးပဲြက ေျပာလုိက္ပါတယ္။ ပြင့္လင္းျမင္သာမႈေတြ၊ တာ၀န္ခံ မႈေတြနဲ႔အတူ စီးပြားေရး တုိးတက္မႈေတြကုိ ခဲြေ၀ခံစားႏုိင္မယ့္ အေျခအေနေတြ ဖန္တီးေပးဖုိ႔ လုိမယ္လုိ႔ ၀ါရွင္တန္ၿမိဳ႕ေတာ္ ကမာၻ႔ဘဏ္႐ုံးခ်ဳပ္ ႏွီးေႏွာ ဖလွယ္ပဲြမွာ ေျပာသြားၾကတာပါ။ အျပည့္အစုံကုိေတာ့ ကုိယ္တုိင္သြားေရာက္ သတင္းယူခဲ့တဲ့ ကုိေအာင္လြင္ဦး က ေျပာျပေပးမွာ ျဖစ္ပါတယ္။

ႏုိင္ငံတကာဘ႑ာေရး အဖဲြ႔အစည္းေတြ ျမန္မာႏုိင္ငံနဲ႔ ျပန္လည္ ထိေတြ႔ဆက္ဆံရာမွာ အခြင့္အလမ္းေတြနဲ႔ စိန္ေခၚမႈေတြဆုိတဲ့ ေခါင္းစဥ္နဲ႔ ေဆြးေႏြးၾကတဲ့ အတုိင္း ျမန္မာႏုိင္ငံက ႏုိင္ငံေရး၊ စီးပြားေရး တုိးတက္လာႏုိင္တဲ့ အလားအလာေတြကုိ ေျပာခဲ့ၾကသလုိ သတိထားရမယ့္ ျပႆနာေတြ အမ်ားအျပား ရွိေနတာကုိလည္း ေထာက္ျပလုိက္ၾကတာပါ။ ႏုိင္ငံတကာ ဘ႑ာေရး အဖဲြ႔အစည္းေတြ ျဖစ္ၾကတဲ့ ႏုိင္ငံ တကာ ေငြေၾကးရန္ပုံေငြအဖဲြ႔ (IMF)၊ ကမာၻ႔ဘဏ္နဲ႔ အာရွဖြံ႔ၿဖိဳးေရးဘဏ္ (ADB) တာ၀န္ရွိသူေတြနဲ႔ ျမန္မာ့ အေရး လႈပ္ရွားသူေတြ ေမွ်ာ္လင့္ခ်က္ေတြ၊ စုိးရိမ္မႈေတြကုိ ႏွီးေႏွာဖလွယ္ခဲ့ၾကတာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီ အထဲက ျမန္မာ့စီးပြားေရး အေျခအေနကုိ တစုိက္မတ္မတ္ ေစာင့္ၾကည့္ အကဲခတ္ေနတဲ့ ၾသစေၾတးလ်ႏုိင္ငံ Macquarie တကၠသုိလ္က စီးပြားေရးပညာရွင္ ပါေမာကၡ Sean Turnell ကေတာ့ ျမန္မာႏုိင္ငံမွာ စီးပြားေရး ဖြ႔ံၿဖိဳးမႈအတြက္ အေျခခံက်က် အေျပာင္းအလဲေတြ လုိအပ္ေနတာလုိ႔ ေျပာခဲ့တာပါ။

“လတ္တေလာရွိေနတဲ့ ဥပေဒေတြနဲ႔ လုပ္ထုံးလုပ္နည္းေတြ အားလုံးကုိ ျပန္လည္သုံးသပ္ဖုိ႔ ဦးစားေပးရ လိမ့္မယ္လုိ႔ ထင္ပါတယ္။ ဒါေတြ အေတာ္မ်ားမ်ားဟာ ဆုိရွယ္လစ္အစုိးရ လက္ထက္ကတည္းက ရွိေနတာေတြ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေတြကုိ မဖယ္ရွားခင္မွာလည္း လုပ္ဖုိ႔လုိတာက ျမန္မာႏုိင္ငံမွာ စီးပြားေရးအရ လြတ္လပ္ခြင့္ ရွိဖုိ႔ပါ။ ဒါမွလည္း လူေတြ စီးပြားေရး လုပ္ႏုိင္ကုိင္ႏုိင္၊ စိတ္ခ်လက္ခ် ရင္းႏွီးျမဳပ္ႏွံ ႏုိင္ၾကၿပီး ဖြ႔ံၿဖိဳး တုိးတက္လာမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ တကယ္ေတာ့ ဒီထဲက တခ်ဳိ႕ဟာ လုပ္မယ္ဆုိရင္ သိပ္လည္း မခဲယဥ္း ပါဘူး။ ေငြေၾကးလည္း ကုန္က်စရာ မလုိသလုိ အဖဲြ႔အစည္းေတြမွာ လုပ္ႏုိင္စြမ္းရည္ေတြေတာင္ တက္လာ ဦးမွာပါ။ က်ေနာ္တုိ႔ ေျပာေနတာက အစုိးရကေန အကုန္ ေလွ်ာက္လုပ္ ေနတာေတြကုိ ရပ္ဖုိ႔ပါ။”

စီးပြားေရး ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈေတြ အနက္ အထင္ရွားဆုံး အျဖစ္္နဲ႔ကေတာ့ အမ်ဳိးမ်ဳိးျဖစ္ေနတဲ့ ေငြလဲႏႈန္းကုိ ဧၿပီလဆန္းပုိင္းမွာ ေျပာင္းလဲ သတ္မွတ္လုိက္တာကုိ ေဆြးေႏြးသူေတြ အသိအမွတ္ျပဳ ေျပာခဲ့ၾကေပမဲ့လည္း ကန္႔သတ္ထိန္းခ်ဳပ္မႈေတြေအာက္မွာ ရွိေနဆဲျဖစ္တယ္ လုိ႔လည္း သတိေပးခဲ့ၾကတာပါ။ ႏႈန္းရွင္အျဖစ္ ဗဟုိဘဏ္က သတ္မွတ္တဲ့စနစ္မွာ အားနည္းခ်က္ေတြ ရွိေနဆဲ ျဖစ္သလုိ ပုိ႔ကုန္ သြင္းကုန္ လုပ္ငန္းေတြက လုိင္စင္ထုတ္ေပးရာမွာ ပြင့္လင္းျမင္သာမႈ မရွိတာေတြကုိလည္း ေတြ႔ေနရတုန္းပဲလုိ႔ ေျပာၾကပါတယ္။

စီးပြားေရး ပညာရွင္ တာနဲလ္ ကေတာ့ ဘယ္အပုိင္းေတြမွာ ေငြေၾကးသုံးစဲြေနသလဲ ဆုိတာေတြကုိ ေျခရာခံ ၾကည့္ရလိမ့္မယ္လုိ႔ အႀကံျပဳခဲ့ တာပါ။ ဘ႑ာေရး ရ/သုံးမွန္းေျခကုိ ႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာအတြင္း လႊတ္ေတာ္မွာ ပထမဆုံးအႀကိမ္ ေဆြးေႏြး ဆုံးျဖတ္ႏုိင္တာမ်ဳိးဟာ ဖြ႔ံၿဖိဳးမႈအတြက္ ေျခလွမ္းေကာင္းတရပ္ ျဖစ္ေပမဲ့လည္း စစ္တပ္အတြက္ အသုံးစရိတ္ေတြ ေလ်ာ့မလာဘဲ တျခား အေရးႀကီးတဲ့ က်န္းမာေရး၊ ပညာေရးစတဲ့ က႑ေတြမွာေတာ့ လုိအပ္ခ်က္ထက္ နည္းပါးေနတာေတြဟာလည္း ေရရွည္ဖြံ႔ၿဖိဳးမႈအတြက္ မေကာင္းတဲ့ လကၡဏာေတြလုိ႔ ပါေမာကၡ တာနဲလ္က ေျပာပါတယ္။

ျမန္မာႏုိင္ငံမွာ အစုိးရကေတာ့ စီးပြားေရးမွာ လြတ္လပ္္ခြင့္ေတြေပးမယ္လုိ႔ ကတိေပးၿပီး တဲ့ေနာက္ ျပဳျပင္ ေျပာင္းလဲေရး လုပ္ဖုိ႔ အကူအညီေတြ ေတာင္းခံလာရာက ဆယ္စုႏွစ္ေတြနဲ႔ ခ်ီၿပီး ျမန္မာႏုိင္ငံနဲ႔ အဆက္အဆံမရွိခဲ့တဲ့ IMF ကမာၻ႔ဘဏ္နဲ႔ ADB တုိ႔လုိ ဘ႑ာေရး အဖဲြ႔အစည္းေတြ မၾကာေသးခင္ ႏွစ္ေတြကစလုိ႔ ျပန္လည္ ထိေတြ႔ ဆက္ဆံလာၾကတာပါ။ ျမန္မာႏုိင္ငံက လက္ေတြ႔ အေျခအေနေတြကုိ အကဲျဖတ္ဖုိ႔၊ အစုိးရကုိ အႀကံေပးဖုိ႔နဲ႔ အနာဂတ္ စီးပြားေရးဆုိင္ရာ မဟာဗ်ဴဟာေတြ ခ်မွတ္ႏုိင္ဖုိ႔ ၿပီးခဲ့တဲ့ႏွစ္ ေအာက္တုိဘာလကစလုိ႔ ADB နဲ႔ IMF တုိ႔ ျမန္မာႏုိင္ငံကုိ သြားခဲ့ၾကပါေသးတယ္။ ဒါေပမဲ့လည္း တုိင္ပင္ေဆြးေႏြးမႈေတြဟာ သက္ဆုိင္ရာ လူမႈအသုိင္းအ၀ုိင္းက လူေတြနဲ႔ ထိေတြ႔ ေျပာဆုိႏုိင္ဖုိ႔ အေရးႀကီးတယ္လုိ႔လည္း ႏွီးေႏွာဖလွယ္ပဲြမွာ ပင္တုိင္ ေဆြးေႏြးသူ တဦးအျဖစ္ ပါ၀င္ခဲ့တဲ့ ျမန္မာ့အေရး ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္သူမ်ား အဖဲြ႔က မခင္ဥမၼာက ေျပာပါတယ္။

"က်မတို႔ျမင္တာက အခုလို ဘဏ္ေတြေပါ့ေနာ္- ႏိုင္ငံတကာက ေငြေၾကးရန္ပံုေငြအဖဲြ႔ေတြ၊ ကမၻာ့ဘဏ္ေတြ၊ အာရွဖံြ႔ၿဖိဳးေရးဘဏ္ေတြက ဝင္လာမယ္ဆိုရင္ သူတုိ႔ကလည္း သူတို႔ဝင္လာတဲ့အခ်ိန္မွာ ေငြထုတ္ႀကီး ပိုက္လာၿပီးေတာ့မွ က်မတို႔ျပည္သူေတြကို ေရတြင္းတူးမလား၊ ေျမာင္းေဖာက္ မလား၊ ေက်ာင္းေဆာက္ မလားဆိုတာမ်ဳိး မဟုတ္ဘဲနဲ႔ က်မတို႔ျပည္သူေတြ လိုခ်င္တဲ့ ဖြံ႔ၿဖိဳးေရးဆိုတာ ဘာလဲဆိုတာကုိ ျပည္သူ႔ဆီ က မွန္ကန္တဲ့အသံ ၾကားဖို႔အတြက္ လမ္းဖြင့္ေပးရမယ္။"

ျမန္မာႏုိင္ငံမွာ မၾကာေသးခင္ အခ်ိန္တုိအတြင္း အေျပာင္းအလဲေတြ ေတြ႔ျမင္ခဲ့ရတဲ့ အေပၚမွာေတာ့ ႏုိင္ငံ တကာ ဘ႑ာေရး အဖဲြ႔အစည္းေတြရဲ႕ တာ၀န္ရွိသူေတြက အားတက္စကား ေျပာခဲ့ၾကတာပါ။ ဒါေပမဲ့လည္း အက်င့္ပ်က္ျခစားမႈေတြ ႀကီးႀကီးမားမား ရွိေနတဲ့ ျမန္မာႏုိင္ငံမွာ ပြင့္လင္း ျမင္သာမႈေတြ၊ တာ၀န္ခံမႈေတြ ရွိဖုိ႔လည္း လုိမယ္လုိ႔ သတိေပးခဲ့ၾကတာပါ။ အေျပာင္းအလဲေတြနဲ႔အတူ ျပည္ပက ရင္းႏွီးျမဳပ္ႏွံမႈေတြ ၀င္ေရာက္လာႏုိင္မယ့္ ေမွ်ာ္လင့္ခ်က္ေတြလည္း ရွိေနတာမုိ႔ ဒီလုိ စီးပြားေရးလုပ္ငန္းေတြ ၀င္လာတဲ့ အခါ ေဒသခံ လူမႈအသုိင္းအ၀ုိင္းေတြနဲ႔ ပတ္၀န္းက်င္ ထိခုိက္ နစ္နာမႈေတြ မျဖစ္ရေလေအာင္ အစီအမံေတြ လည္း လုိမယ္လုိ႔ ေဆြးေႏြးသူေတြက တညီတညြတ္တည္း ေျပာခဲ့ၾကတာ ျဖစ္ပါတယ္။

voa