ကရင္ယဥ္ေက်းမႈညီလာခံ အေထြေထြသိေကာင္းစရာမ်ား

ကရင္အမ်ဳိးသားစာေပႏွင့္ယဥ္ေက်းမႈမ်ားသည္ မေပ်ာက္ကြယ္သြားေစရန္ႏွင့္ ေဖၚထုတ္ ျမွင့္တင္ထိန္းသိမ္းေရးမွာ ကရင္အမ်ဳိးသားတုိင္းတြင္ တာ၀န္ရွိသည္။ ယခု ကရင္ျပည္နယ္ႏွင့္ ျပည္ပႏုိင္ငံတြင္ ေရာက္ရွိေနထုိင္လုပ္ကုိင္စားေသာက္ေနၾကေသာ ကရင္အမ်ဳိးသားမ်ားသည္ မိမိတုိ႔ စာေပႏွင့္ယဥ္ေက်းမႈ ဖြံ႔ျဖဳိးတုိးတက္ေရးအတြက္ တပုိင္တႏုိင္ ျပဳလုပ္ၾကသည္ကုိ ေတြ႔ရွိရသည္။ ဒါေပမဲ့ ကရင္အမ်ဳိးသားစာေပႏွင့္ယဥ္ေက်းမႈ ထိန္းသိမ္းေဖၚထုတ္ျမွင့္တင္ဖုိ႔ လုပ္နည္းလုပ္ဟန္မ်ား သဲလြန္စ မေတြ႔ရေတာ့ ယဥ္ေက်းမႈကုိ ဘယ္လုိ ထိန္းသိမ္းေဖၚထုတ္ရသည္မွာ အခက္အခဲမ်ားစြာႏွင့္ ၾကဳံေတြ႔ၾကရသည္။ ေရွ႕မွီေနာက္မွီ ကရင္အမ်ဳိးသား အဆုိေက်ာ္ သစၥာေမတၱာဇာတ္သဘင္ ေခါင္းေဆာင္ ေစာေက်ာ္လုိက္သိန္႔က ထုိင္းႏုိင္ငံ ဘန္ေကာက္ျမဳိ႕ေရာက္လာၾကေသာအခါ ကရင္ယဥ္ေက်မႈအဖြဲ႔ ကုိ ဖြဲ႔စည္းေပးသည္။ ကရင္အမ်ဳိးသား အဆုိေက်ာ္ သစၥာေမတၱာဇာတ္သဘင္ေခါင္းေဆာင္ ေစာေက်ာ္လုိက္သိန္႔ ဖြဲ႔စည္းေပးခဲ့ေသာ ယဥ္ေက်းမႈအဖြဲ႔မွာ ယခု ၂၀၁၂ ခုႏွစ္ဆုိရင္ သုံးၾကိမ္ေျမာက္ ရွိသြားျပီဟု သိရသည္။ ၎တုိ႔ဖြဲ႕စည္းေပးခဲ့ေသာ ယဥ္ေက်းမႈအဖြဲ႔က ယဥ္ေက်းမႈကုိ တည့္တဲ့ခုိင္ျမဲမႈအေျခခံမ်ားျဖစ္ေသာ ရည္ရြယ္ခ်က္ႏွင့္လုပ္ေဆာင္ခ်က္မူမ်ား ေရးစြဲျပဌာန္းမႈ ျပဳလုပ္ေဆာင္ရြက္မႈ ေပးႏုိင္မွသာလွ်င္ ယဥ္ေက်းမႈဖြံ႔ျဖဳိးတုိးတက္ေရးကုိ လုပ္ေဆာင္သြားႏုိင္မည္ ျဖစ္သည္။ ကရင္အမ်ဳိးသားမ်ား ယဥ္ေက်းမႈဖြံ႔ျဖဳိးတုိးတက္ေရးကုိ လုိလားေသာ ကရင္လူငယ္မ်ား အေထာက္အကူမ်ားျဖစ္ေစရန္ (၁၉၆၀)ခုႏွစ္ ကရင္ယဥ္ေက်းမႈညီလာခံ မွတ္တမ္းအခ်ဳိ႕ကုိ မွ်ေ၀ျပီး တင္ေပးလုိက္ပါသည္။ ဗမာျပည္ လြတ္လပ္ေရးရျပီး ၁၉၆၀ ခုႏွစ္တြင္ ကရင္အမ်ဳိးသားမ်ား ယဥ္ေက်းမႈဖြံ႔ျဖဳိးတုိးတက္ေရးႏွင့္ ပတ္သက္၍ “ကရင္အမ်ဳိးသားယဥ္ေက်းမႈညီလာခံ”ႏွစ္ရပ္ ေခၚဆုိခဲ့ဘူးေလသည္။ ပထမ ညီလာခံတရပ္မွာ ၁၉၆၀ ခုႏွစ္ ေကာ္သူးေလျပည္(ကရင္ျပည္နယ္)တြင္ က်င္းပခဲ့ေသာ အခမ္းအနားျဖစ္ျပီး။ ဒုတိယ ညီလာခံတရပ္မွာ ၁၉၆၇ ခုႏွစ္ ျမစ္၀ကၽြန္းေပၚတုိင္း ပုသိမ္ျမဳိ႕တြင္ က်င္းပေသာ အခမ္းအနား ျဖစ္ေပသည္။ မိမိတုိ႔၏ ယဥ္ေက်းမႈထိန္းသိမ္းေရး၊ ေဖၚထုတ္ေရး၊ ျမွင့္တင္ေရးအတြက္ စိတ္အားထက္သန္ေနၾကေသာ တုိင္းရင္းသားကရင္အမ်ဳိးသားမ်ားသည္ အဆုိပါ ကရင္ယဥ္ေက်းမႈညီလာခံႏွစ္ရပ္စလုံးကုိ မ်ားစြာ စိတ္ပါ၀င္စားခဲ့ၾကသည္။

အထူးသျဖင့္ ကုိလုိနီနယ္ခ်ဲ႕ေခတ္၊ အရင္းရွင္ေခတ္ ေခတ္ဆုိးစနစ္ဆုိးေအာက္မ်ားတြင္ ယဥ္ေက်းမႈထူေထာင္ခြင့္၊ ဖြံ႔ျဖဳိးတုိးတက္ခြင့္မရခဲ့ရွာေသာ တုိင္းရင္းသားကရင္အမ်ဳိးသားမ်ားသည္ မိမိစာေပ၊ မိမိဘာသာစကား၊ မိမိရုိးရာ ဓေလ့ထုံးစံမ်ားကုိ လြတ္လပ္စြာ ေဆာင္ရြက္ခြင့္ရရွိသည္ဆုိေသာအခါ အထူးစိတ္အားထက္သန္ေနၾကျခင္းပင္ ျဖစ္ေတာ့သည္။ သုိ႔ျဖစ္ေသာေၾကာင့္ တုိင္းရင္းသားကရင္အမ်ဳိးသားမ်ား၏ ယဥ္ေက်းမႈဘ၀ ဖြံ႔ျဖဳိးတုိးတက္ေရးလုပ္ငန္းတြင္ မွတ္တုိင္ၾကီးမ်ားသဖြယ္ ျဖစ္ခဲ့ေသာ တည္ရွိခဲ့ေသာ ၁၉၆၀ ခုႏွစ္ ယဥ္ေက်းမႈညီလာခံမွတ္တမ္းႏွစ္ရပ္တုိ႔ကုိ ျပန္လည္ေဖၚျပလုိက္ပါသည္။ ေကာ္သူးေလျပည္ ယဥ္ေက်းမႈညီလာခံ မွတ္တမ္း ၁၉၆၀ ခုႏွစ္ ေကာ္သူးေလျပည္(ကရင္ျပည္နယ္)တြင္ က်င္းပေသာ ကရင္ယဥ္ေက်းမႈေဖၚထုတ္ေရးညီလာခံကုိ ဖားအံျမဳိ႕၌ က်င္းပရာ ၁၉၆၀ ခုႏွစ္ ႏုိ၀င္ဘာလ(၈)ရက္ေန႔မွ ႏုိ၀င္ဘာလ(၉)ရက္ေန႔အထိ ျဖစ္သည္။ ညီလာခံအခမ္းအနားကုိ ေကာ္သူးေလ(ကရင္ျပည္နယ္)ဥကၠဌ ၀န္ၾကီး ေဒါက္တာ“ေစာလွထြန္း”က ဖြင့္လွစ္ေပးခဲ့သည္။ ညီလာခံအခမ္အနားသုိ႔ တုိင္း၊ ခရုိင္၊ ျမဳိ႕နယ္အသီးသီးမွ ကုိယ္စားလွယ္မ်ားႏွင့္ အဖြဲ႔အစည္းအသီးသီးမွ ကုိယ္စားလွယ္မ်ား တက္ေရာက္ၾကသည္။

၁။ ရန္ကုန္ျမဳိ႕မွ (၄၇)ဦး ၂။ အင္းစိန္ခရုိင္မွ (၂)ဦး ၃။ ဟံသာ၀တီခရုိင္မွ (၂၁)ဦး ၄။ မအူပင္ခရုိင္မွ (၂)ဦး ၅။ ဟသၤာတခရုိင္မွ (၃)ဦး ၆။ ေျမာင္းျမခရုိင္မွ (၅)ဦး ၇။ ဖ်ာပုံခရုိင္မွ (၅)ဦး ၈။ ပုသိမ္ခရုိင္မွ (၁၁)ဦး ၉။ သာယာ၀တီခရုိင္မွ (၄)ဦး ၁၀။ ေတာင္ငူခရုိင္မွ (၄)ဦး ၁၁။ ေမျမဳိ႕မွ (၄)ဦး ၁၂။ ရန္ကုန္တကၠသုိလ္ေက်ာင္းသားေက်ာင္းသူမ်ားအသင္းမွ (၃)ဦး ၁၃။ ျပည္ေထာင္စုကရင္အဖြဲ႕ခ်ဳပ္မွ (၁)ဦး ၁၄။ ဗမာႏုိင္ငံလုံးဆုိင္ရာ ကရင္အဖြဲ႔ခ်ဳပ္မွ (၂)ဦး ၁၅ ။ သထုံခရုိင္မွ (၁၆)ဦး ၁၆။ ေမာ္လျမဳိင္ခရုိင္မွ (၁၀)ဦး ၁၇။ ပဲခူးခရုိင္မွ (၁)ဦး ၁၈။ ဖားအံခရုိင္မွ (၁၅)ဦး ၁၉။ ဖာပြန္ခရုိင္မွ (၁၀)ဦး ၂၀။ လႈိင္းဘြဲမွ (၁၁)ဦး ၂၁။ ၾကာအင္းဆိပ္ၾကီးမွ (၁၂)ဦး ၂၂။ ေကာက္ကရိတ္မွ (၁၁)ဦး ၂၃။ ျမ၀တီမွ (၁၁)ဦး ၂၄။ သံေတာင္မွ (၁၃)ဦး ကုိယ္စားလွယ္ စုစုေပါင္း (၂၈၁)ဦး တက္ေရာက္ျပီး ေလ့လာသူမ်ားအျဖစ္ (၅၀)ဦး တက္ေရာက္ၾကေလသည္။ ညီလာခံစတင္က်င္းပသည့္ ပထမေန႔ (၈- ၁၁- ၆၀)တြင္ ေအာက္ပါ အစီအစဥ္မ်ားကုိ ျပဳလုပ္ခဲ့ၾကသည္။ ၁။ ေကာ္သူးေလ(ကရင္ျပည္နယ္)ဥကၠဌ ၀န္ၾကီး ေဒါက္တာ“ေစာလွထြန္း”၏ သဘာပတိ မိန္႔ခြန္း။ ၂။ ေကာ္သူးေလ(ကရင္ျပည္နယ္)ေကာင္စီ သဘာပတိ ဦးေစာလုံ၏ “ကရင္ျပည္နယ္ ျဖစ္ေပၚလာပုံ သမုိင္းအက်ဥ္းခ်ဳပ္”

၃။ အခမ္းအနားမွဴး၏ ကရင္ယဥ္ေက်းမႈေဖၚထုတ္ေရး ညီလာခံျဖစ္ေပၚလာပုံအေၾကာင္း။ ၄။ ဆရာဂၽြန္ဆင္ခန္းၾကီး၏ ကရင္အမ်ဳိးသားသီခ်င္းအေၾကာင္း။ ၅။ ဆရာဂ်ိန္းတာပ၏ ကရင္အမ်ဳိးသားအလံအေၾကာင္း၊ (ေဒါက္တာစံေအာင္၊ မန္းညြန္႔ေမာင္၊ မန္းစိန္ေမာင္တု႔ိက ၀င္ေရာက္ေဆြးေႏြးၾကသည္။ ၆။ ကရင္အမ်ဳိးသားမ်ား၏ ဓေလ့ထုံးစံႏွင့္ သုခုမအႏုပညာအေၾကာင္း၊ (က) ပဏာမ ကရင္ယိမ္းအက၊ (ခ) အ၀တ္အထည္၊ လက္၀တ္လက္စားမ်ား ၀တ္ဆင္ျပျခင္း၊ (ဂ) အေဆာင္မ်ား၊ (လက္ဖြဲ႔၊ ပုတီး၊ အင္း)တင္ျပျခင္း၊ (ဃ) လက္နက္ႏွင့္ သုိင္း၊ ဒုိင္းအက(တလာကူသုိင္း၊ ဂါေစာဒုံး၊ ေခါမူေနာ္ဒုံး)။ ဤအေၾကာင္းမ်ားကုိ ကရင္ျပည္နယ္ေကာင္စီ သဘာပတိ ဦးေစာလုံက ရွင္းလင္းတင္ျပသည္။ ၇။ ဓေလ့ထုံးစံအရ ေနအိမ္ေဆာက္လုပ္ရာတြင္ လုိက္နာရမည့္အခ်က္မ်ား၊ (က) ေျမယာႏွင့္ ေန႔ေကာင္းရက္ေကာင္းေရြးခ်ယ္ျခင္း၊ (ခ) သစ္၀ါးမ်ားေရြးခ်ယ္ျခင္း၊ (ဂ) အိမ္ပုံစံႏွင့္အေနအထားမ်ား ေဒသအလုိက္ေရြးခ်ယ္ျခင္း၊ (ဃ) အိမ္တြင္းအသုံးပစၥည္းမ်ား၊ (င) ဟာရွိစုံတြဲကျဖင့္ ေဖ်ာ္ေျဖျခင္း၊ ဤ အစီအစဥ္ကုိ လူမ်ဳိးစုလႊတ္ေတာ္အမတ္ ေစာေပါလ္ေဖါက ရွင္းလင္းတင္ျပသည္။ ၈။ ရပ္ရြာထိန္းသိမ္းအုပ္ခ်ဳပ္ေရးဓေလ့၊ (က) အစုိးရကအုပ္ခ်ဳပ္ျခင္း၊ (ခ) ဓေလ့ထုံးစံအရ ထိန္းသိမ္းအုပ္ခ်ဳပ္ျခင္း၊ (ဂ) ကမာပါ ခ်စ္ၾကည္ေရးသီခ်င္းျဖင့္ ေဖ်ာ္ေျဖျခင္း၊ ဦးေစာလုံက ရွင္းလင္းတင္ျပသည္။ ၉။ အသက္ေမြး၀မ္းေၾကာင္းလုပ္ငန္းမ်ား၊ (က) ေတာင္ယာ၊ လယ္၊ ကုိင္း လုပ္ကုိင္ျခင္း၊ (ခ) သား၊ ငါးရွာေဖြျခင္း၊ (ဂ) ပ်ား၊ ဖြတ္ ၊ ပဒတ္ႏႈိက္ျခင္း၊ ေပြးလုိက္ျခင္း၊ ေစာေပါလ္ေဖါက ရွင္းလင္းတင္ျပသည္။ ၁၀။ ရုိးရာဓေလ့ထုံးစံမ်ား၊ (က) လူပ်ဳိလွည့္ျခင္း၊ ထမ္းျမားမဂၤလာျပဳျခင္း၊ (ခ) မဂၤလာေဆာင္ေတးသံ“ထား” ဆရာပန္းေျပက ရွင္းလင္းတင္ျပသည္။ (ဂ) အေရွာင္ေပးျခင္း၊ လိပ္ျပာေခၚျခင္း၊ (ဃ) ဇြဲကပင္စြန္း လြမ္းေတးသံ မန္းသာထူးက ရွင္းလင္းတင္ျပသည္။ (င) အရုိးေကာက္ပြဲ၊ (စ) တလာကူေစာင္း၊ ကမၻာတည္စ ေတးသံ၊ မန္းစိန္ေမာင္ရွင္က ရွင္းလင္းတင္ျပသည္။ (ဆ) လူမႈဆက္ဆံေရး၊ (ဇ) တူရိယာငါးပါးျဖင့္ နန္း၀င္ခန္း ေစာဂ်င္မင္ေက်ာ္ေအးက ရွင္းလင္းတင္ျပသည္။ ကရင္အမ်ဳိးသားစာေပႏွင့္ယဥ္ေက်းမႈဖြံ႔ျဖဳိးတုိးတက္ေရးသုိ႔ ေရွ႕ရႈလွ်က္--- ဆက္လက္တင္ျပမည္။